تعیین تکلیف واردات مسافری؛ عرضه آیفون قاچاق کنترل می‌شود؟

تعیین تکلیف واردات مسافری گوشی‌های هوشمند و تأثیر آن بر بازار موبایل ایران

بازار موبایل ایران همواره با چالش‌های متعددی روبرو بوده است. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، مسئله واردات مسافری گوشی‌های هوشمند و تأثیر آن بر عرضه و تقاضا در این بازار است. در این میان، گوشی‌های آیفون به دلیل محبوبیت و تقاضای بالا، بیشتر در کانون توجه قرار گرفته‌اند. در این مقاله، به بررسی چالش‌های موجود در واردات مسافری گوشی‌های هوشمند، دلایل اختلاف قیمت بین گوشی‌های مسافری و تجاری، و راهکارهای پیشنهادی برای ساماندهی این بازار می‌پردازیم.

واردات مسافری گوشی‌های هوشمند؛ چالشی برای بازار موبایل
در حال حاضر، سازوکار واردات مسافری گوشی‌های هوشمند به یکی از چالش‌های اصلی بازار موبایل ایران تبدیل شده است. استفاده از نرخ ارز «سَنایی» برای محاسبه عوارض، منجر به ایجاد رانتی هنگفت و بازاری غیرشفاف شده است. این رویه نه تنها مسیر واردات قانونی را تضعیف کرده، بلکه به پوششی برای قاچاق سازمان‌یافته، به‌ویژه برای گوشی‌های آیفون، بدل گشته است.

سود در جیب واسطه‌ها؛ نه مسافران واقعی
بررسی‌ها نشان می‌دهد که عواید حاصل از این تفاوت نرخ، به مسافران واقعی نمی‌رسد. بلکه واسطه‌ها هستند که با سوءاستفاده از این شکاف قیمتی، به جای بهره‌گیری از سازوکار واردات تجاری، از مسیر مسافری برای ثبت و رجیستری گوشی‌ها استفاده می‌کنند. این گوشی‌ها که عموماً فاقد گارانتی شرکتی معتبر و خدمات پس از فروش هستند، با اختلافی چشمگیر، گاه بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان ارزان‌تر از نمونه‌های دارای گارانتی رسمی در بازار عرضه می‌شوند.

ریشه اختلاف قیمت؛ معافیت از مالیات و عوارض ناچیز
کارشناسان دو دلیل عمده را علت این اختلاف قیمت می‌دانند. نخست آنکه گوشی‌های ورودی از مسیر مسافری، مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نیستند. دوم، عوارض گمرکی این مسیر در مقایسه با مسیر تجاری به‌طور چشمگیری کمتر است. این وضعیت تمایل به استفاده از مسیر مسافری را حتی برای برخی فعالان عمده بازار افزایش داده است. در مقابل، واردکنندگان رسمی موظف‌اند ضمن پرداخت کامل عوارض، مالیات بر ارزش افزوده و تخصیص هزینه‌های گارانتی، کالا را از مسیری شفاف و قابل رهگیری وارد کنند.

رجیستری مسافری؛ پوششی برای کالای قاچاق
متاسفانه بخش قابل توجهی از گوشی‌هایی که تحت عنوان «مسافری» در سامانه همتا رجیستر می‌شوند، پیش از ورود رسمی و ثبت، به‌صورت قاچاق وارد کشور شده‌اند. این یعنی دلالان از مسیر رجیستری مسافری برای قانونی کردن کالاهای قاچاق و اتصال آن‌ها به شبکه استفاده می‌کنند. این مسئله نه تنها به ضرر واردکنندگان قانونی تمام می‌شود، بلکه به تضعیف رقابت سالم در بازار نیز منجر می‌گردد.

راهکارهای پیشنهادی برای ساماندهی بازار
کارشناسان حوزه تجارت معتقدند که راهکار اساسی برای حل این مشکل، به‌روزرسانی فوری نرخ مبنای محاسبه عوارض است. در شرایطی که با ظهور سازوکار «تالار دوم ارزی» و تغییر سیاست‌های تجاری، ثبات نرخ سَنایی فضا را برای رقابت سالم از بین برده است، یکی از گزینه‌های جدی مطرح، تعیین نرخ جدید مبنای محاسبه عوارض بر اساس نرخ تالار دوم ارزی خواهد بود.

آیا تغییر نرخ مبنای محاسبه عوارض می‌تواند به کنترل قاچاق گوشی‌های آیفون کمک کند؟
بله، کارشناسان معتقدند که با به‌روزرسانی نرخ مبنای محاسبه عوارض، می‌توان تا حد زیادی از رانت موجود در سیستم واردات مسافری کاست و از این طریق، قاچاق گوشی‌های آیفون را کنترل کرد.

آیا ساماندهی واردات مسافری به کاهش قیمت گوشی‌های هوشمند در بازار منجر خواهد شد؟
ساماندهی واردات مسافری و کاهش رانت موجود در این سیستم، می‌تواند به کاهش اختلاف قیمت بین گوشی‌های مسافری و تجاری منجر شود. با این حال، قیمت نهایی گوشی‌ها به عوامل متعددی بستگی دارد.

چگونه می‌توان از حقوق مصرف‌کنندگان در برابر گوشی‌های قاچاق و فاقد گارانتی محافظت کرد؟
برای محافظت از حقوق مصرف‌کنندگان، لازم است که نظارت بر بازار و شناسایی گوشی‌های قاچاق تشدید شود. همچنین، آگاهی‌بخشی به مصرف‌کنندگان در مورد خطرات خرید گوشی‌های فاقد گارانتی و خدمات پس از فروش، می‌تواند نقش مهمی در این زمینه ایفا کند.

در پایان، ساماندهی واردات مسافری گوشی‌های هوشمند و کنترل قاچاق در این بازار، نیازمند همکاری و هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف دولتی و بخش خصوصی است. با اتخاذ راهکارهای مناسب و به‌روزرسانی قوانین و مقررات، می‌توان به سمت ایجاد بازاری شفاف و رقابتی حرکت کرد. در این مسیر، فروشگاه‌های آنلاین معتبر مانند موبایل خرسندی می‌توانند با عرضه محصولات متنوع و با کیفیت، نقش مهمی در تأمین نیازهای مصرف‌کنندگان و حمایت از تولیدکنندگان داخلی ایفا کنند.